11 Veelvoorkomende & Gevaarlijke Bijwerkingen van Spironolacton

Medicijnen voor Hoge Bloeddruk

mei 26
11 Veelvoorkomende & Gevaarlijke Bijwerkingen van Spironolacton

Aangezien spironolacton een net wat andere werking heeft dan reguliere plasmiddelen, krijg je ook te maken met andere bijwerkingen.

Spironolacton wordt namelijk pas in een laat stadium van bloeddrukproblemen voorgeschreven. Vaak pas als niets anders meer helpt. 

Voordat je dit middel gaat gebruiken, is het belangrijk dat je weet hoe ingrijpend de impact op je lichaam gaat zijn.

In dit artikel lees je:

  • Wat spironolacton is en doet in het lichaam
  • De 11 veelvoorkomende en soms gevaarlijke bijwerkingen van spironolacton
  • Waarom dit medicijn je situatie alleen maar erger maakt en het betere, natuurlijke alternatief voor spironolacton

More...

Wat is spironolacton?

Spironolacton wordt binnen bloeddrukmedicatie als 'kaliumsparend diureticum' geclassificeerd. In de volksmond kennen we het vooral als plaspil, omdat je lichaam wordt aangezet om vaker te urineren.

spironolacton kaliumsparend diureticum bijwerkingen

Plastabletten worden hoofdzakelijk voorgeschreven om de bloeddruk te verlagen, omdat een hoog vochtgehalte de bloeddruk ongezond hoog kan houden.

  • Maar let op: spironolacton is een plasmiddel van hoog kaliber.

Het speelt namelijk in op je hormonen, waaronder aldosteron en testosteron.

Dit soort zware medicatie is vaak een laatste redmiddel, wanneer andere medicijnen tegen een hoge bloeddruk onvoldoende helpen. 

Doel van dit artikel

Op het moment dat niets lijkt te werken, kan spironolacton of een andere aldosteron-antagonist ineens wél de oplossing bieden. 


"Eindelijk!" zeggen mensen dan opgelucht. Maar die opluchting maakt snel plaats voor een donkere wolk. De impact van spironolacton op het lichaam is namelijk zeer groot en zeker niet alleen maar positief.


Ja, op korte termijn kan je bloeddruk en de kans op hartfalen dalen. Maar dat is nooit zonder slag of stoot.


Hieronder lees je waar spironolacton goed voor is, wat de potentiële nadelen zijn, en 11 bijwerkingen die kunnen optreden.

Werking van spironolacton

Laat ik er geen doekjes om winden. Spironolacton wordt niet alleen voorgeschreven tegen een hoge bloeddruk. Het is ook een veelgebruikt middel binnen de hormoontherapie voor transgenders.

Specifiek gedurende de transitiefase van MtF (Male-to-Female). Nu is dat niet erg. Maar het zegt wel iets over wat je te wachten staat qua bijwerkingen, zodra je dit middel gaat gebruiken.

Kort gezegd gaat spironolacton aan de haal met je hormoonhuishouding. Daarover zo meer. Laten we eerst kijken naar hoe dit medicijn je bloeddruk laat dalen.

Drie bloeddrukverlagende mechanismen

Spironolacton verlaagt de bloeddruk via meerdere wegen. Het medicijn::

  • Blokkeert aldosteron → dit hormoon zorgt er normaal gesproken voor dat je nieren natrium vasthouden en kalium uitscheiden. Door aldosteron te blokkeren plas je extra vocht en natrium uit, waarna de bloeddruk daalt.
  • Remt het zenuwstelsel → je lichaam gaat minder cortisol en andere stresshormonen aanmaken. Stresshormonen zijn bij veel mensen een belangrijke factor voor hun verhoogde bloeddruk 
  • Verwijdt bloedvaten → met name bij langdurig gebruik zou spironolacton ontspannend op bloedvaten werken. Hierdoor worden ze elastischer en wijder, waardoor de bloeddruk kan dalen.

Dosering en innamemomenten

De dosering van spironolacton bij een hoge bloeddruk loopt uiteen van 25 mg tot maximaal 100 mg per dag. Het zijn pillen die je eenmaal daags inneemt. 

Aangezien je door dit medicijn meer en vaker moet plassen, is de richtlijn om het zo vroeg mogelijk in de ochtend te gebruiken. Anders moet je er 's nachts regelmatig uit om naar de wc te gaan.

Je huisarts kan je adviseren over wat te doen als je een dosis vergeten bent. Meestal is het geen ramp, vooral niet als je het tijdig opmerkt. Dan kun je alsnog de normale dosis nemen; zolang het maar niet te laat op de dag is.

Neem in ieder geval nooit een dubbele dosis ter compensatie, aangezien dit de kans op (ernstige) bijwerkingen van spironolacton aanzienlijk vergroot.


11 Bijwerkingen van spironolacton 

Volgens ervaringen van gebruikers en de bijsluiter kunnen deze bijwerkingen bij spironolacton optreden:

  1. Haaruitval
  2. Zwakke en verkrampte spieren
  3. Griepverschijnselen
  4. Laag testosterongehalte en borstvorming bij mannen
  5. Menstruatiestoornissen en stemverlaging bij vrouwen
  6. Gewichtstoename
  7. Hyperkaliëmie (te veel kalium)
  8. Hypotensie (te lage bloeddruk)
  9. Allergische huidreacties
  10. Leverfalen
  11. Hartfalen

#1 Haaruitval is een beschamende bijwerking van spironolacton

Onze haargroei is nauw verbonden met onze hormoonhuishouding. Zodra er hormoonveranderingen optreden, heeft dit meestal direct invloed op je haargroei.

Een vervelende bijwerking van spironolacton is dan ook dat het voor haaruitval en kaalheid kan zorgen.

Dit komt dus grotendeels doordat het medicijn je hormoonhuishouding behoorlijk in de war gooit.

Een paradox is dat spironolacton nog wel eens aan vrouwen (off-label) wordt voorgeschreven TEGEN haaruitval.

spironolacton haaruitval

Hoofdzakelijk wanneer deze haaruitval bij vrouwen wordt veroorzaakt door een overmaat aan mannelijke hormonen, zoals DHT en testosteron.

  • Vrouwen die teveel DHT aanmaken hebben namelijk vaker last van kaalheid. Spironolacton kan dan helpen, omdat het de werking van DHT blokkeert. Hierdoor worden ze minder geteisterd met kaalheid.
Maar soms slaat de werking van spironolacton bij deze vrouwen te ver door, waardoor kale plekken extra worden aangewakkerd.

Vervroegde kaalheid bij mannen

DHT is bij mannen essentieel voor een gezonde haar- en baardgroei. Dus voor hen geldt dat een DHT-blokkade vaak resulteert in haaruitval en versnelde kaalheid.

Sta er dus niet raar van te kijken als je bij het gebruik van spironolacton ineens plukken haar in je doucheputje terugvindt.


#2 Zwakke en verkrampte spieren

Zoals je waarschijnlijk al hebt begrepen van je dokter, is spironolacton een kaliumsparende plaspil. Dit houdt in dat je nieren de opdracht krijgen kalium vast te houden bij het urineren, terwijl ze meer natrium en vocht doorlaten.

Dit mechanisme helpt vaak om de bloeddruk snel te verlagen, maar zorgt ook voor een disbalans. In dit geval specifiek een elektrolyten-disbalans → natrium, kalium, calcium en magnesium.

Als we kijken naar onze spieren, dan hebben die een perfecte elekrolyten-balans nodig om goed te kunnen functioneren. Maar spironolacton heeft als neveneffect dat het de elektrolyten-balans verstoort.

Door deze ontregeling kun je allerlei spierklachten ervaren:

  • Onwillekeurige spiersamentrekkingen en pijnlijke tintelingen in de armen
  • Een zwaar, rusteloos of pijnlijk gevoel in de bovenbenen
  • Hevige krampen in kuiten en/of voeten; vooral 's nachts en na inspanning
  • Zeurende pijn in de buikspieren → heeft veel weg van obstipatiepijn
  • Stijfheid en een trekkende, stekende pijn in de (onder)rug → lijkt op spit

#3 Griepverschijnselen

Je de hele dag door moe en lamlendig voelen is allesbehalve prettig, maar wel een veel gemelde bijwerking van spironolacton.

spironolacton ziek gevoel bijwerking

Op zich is het prima verklaarbaar. Het middel brengt immers nogal wat teweeg in je lichaam.

De veranderingen alleen al binnen je hormoonhuishouding en elektrolyten, zijn genoeg reden voor griepachtige gevoelens.

De lichamelijke ongemakken die hieronder vallen, verschillen van persoon tot persoon.

Bij sommigen blijven de klachten relatief mild, terwijl het bij anderen soms lijkt op een heftige buikgriep. Dus ook misselijkheid, overgeven, diarree of juist obstipatie kunnen allemaal optreden als bijwerking van spironolacton.


#4 Laag testosterongehalte en borstvorming bij mannen

Het is niet voor niets dat spironolacton vaak onderdeel uitmaakt van de transitie man-naar-vrouw. Het middel heeft namelijk een zogeheten anti-androgene werking.

Dit houdt in dat het de aanmaak van testosteron tegengaat. In feite dus een tegenovergesteld effect van chemicaliën zoals anabole steroïden.

Bodybuilders gebruiken steroïden om hun androgeenreceptoren extra te activeren, zodat ze (veel) makkelijker spiermassa en kracht kunnen opbouwen. Spironolacton doet precies het tegenovergestelde.

Het is belangrijk om te weten dat de anti-testosterone bijwerking een enorm negatief effect heeft op je mannelijkheid. Enkele gevolgen van een laag testosteron zijn:

  • Vervrouwelijking (feminisering)
  • Minder spiermassa & kracht
  • Minder zin in seks
  • Borstvorming
  • Erectieproblemen

Voldoende testosteron is niet alleen cruciaal voor het mannelijke fysiek. Ook je psychische gesteldheid, mate van daadkracht, focus en besluitvorming zijn in grote mate afhankelijk van genoeg testosteron.

In sommige gevallen krijgen mannen ook een vrouwelijkere stem door spironolacton. Gelukkig komt dit niet veel voor, maar is dus wel iets om rekening mee te houden.

#5 Menstruatiestoornissen en stemverlaging bij vrouwen

De onderdrukking van androgenen treft niet alleen mannen. Ook vrouwen gaan last krijgen van de hormoonverstoringen door spironolacton.

Vooral als er al hormoonafwijkingen spelen, kan spironolacton extra olie op het vuur gooien (zoals bij PCOS). 

En ook al heb je als vrouw veel minder testosteron nodig; je hebt het wel nodig.

Iedere verandering daarin kan de boel dus flink ontregelen. Typische hormonale klachten die vrouwen ervaren als bijwerking van spironolacton:

spironolacton bijwerking melkafscheiding
  • Stemverlaging → zeldzaam, maar wel gemeld. Dit is vrijwel altijd onomkeerbaar.
  • Melkafscheiding zonder zwangerschap →  door een verhoogde prolactinespiegel
  • Minder of zelfs helemaal geen zin in seks.
  • Gevoelige / vergrote borsten.
  • Onregelmatige / verlengde menstruatiecyclussen.

Vind jij deze blog leerzaam? Klik op één van de onderstaande knoppen om hem te delen!


#6 Gewichtstoename komt zeer vaak voor als bijwerking van spironolacton

Zodra je met spironolacton begint, zien mensen vaak een afname van gewicht. Ze springen dan een gat in de lucht, want "het werd ook wel eens tijd". Het medicijn wordt immers pas voorgeschreven in een later stadium van hypertensie.

spironolacton gewichtstoename

Er spelen dan meestal meerdere aandoeningen en er is vrijwel altijd sprake van overgewicht of obesitas. 

Maar dit verlies van gewicht is slechts tijdelijk. Het komt doorgaans door het vochtafdrijvende effect van spironolacton.

Zodra echter de hormonale veranderingen optreden, gaat je lichaam sneller en meer vet opslaan.

  • Dit komt met name doordat spironolacton je testosteron tegenwerkt.

Maar gebruikers ervaren vaak ook meer eetlust. En dat is meestal niet in gezonde producten zoals rode bietjes, peulvruchten of amandelen.

Mensen krijgen dus meer de behoefte om (ongezond) te snacken. Als je dat bij de vermoeidheid, minder (zin in) beweging etc. optelt, dan zie je dat een toename in gewicht bijna niet te voorkomen is.

Waar je ook rekening mee wilt houden is dat de vetverdeling verandert. Vooral bij mannen kan dit een dingetje zijn. Zij zullen sneller en meer vet opslaan, met name rond de heupen. Dit is het gevolg van de feminisering van het lichaam, als ongewenste bijwerking van spironolacton.


#7 Hyperkaliëmie (kaliumoverschot)

Veel medicijnen kunnen doorslaan in hun werking, zo ook spironolacton. Het middel blokkeert aldosteron, waardoor je meer kalium vasthoudt. Maar dat kan dus ook teveel van het goede worden.

Het klinkt misschien onschuldig, maar teveel kalium in het bloed is giftig. Vooral als er sprake is van bestaande nieraandoeningen of als je ACE-remmers gebruikt, vormt er een extra groot risico op hyperkaliëmie.

Als het kaliumoverschot niet tijdig wordt opgelost, kun je te maken krijgen met:

  • Pijnlijke tintelingen over het hele lichaam
  • Hartritmestoornissen
  • Spierzwakte of spierverlamming

#8 Hypotensie (te lage bloeddruk)

Je bloeddruk kan ook te ver dalen door spironolacton. Dit is een bijwerking die altijd wel kan optreden bij bloeddrukmedicijnen.

Het risico op hypotensie stijgt wanneer meerdere bloeddrukverlagers worden gecombineerd.

Kijk, een landurig hoge bloeddruk is zonder twijfel (op lange termijn) schadelijk voor het hele lichaam. 

Maar een te lage bloeddruk is misschien nog wel gevaarlijker! In ieder geval op korte termijn.

spironolacton te sterke bloeddrukdaling

Je kunt namelijk buiten bewustzijn raken als je bloeddruk te laag wordt en blijft. Enkele symptomen die kunnen optreden bij deze bijwerking zijn:

  • Duizeligheid
  • Licht worden in het hoofd
  • Verwardheid
  • Concentratieverlies
  • Flauwvallen

Iets wat veel bloeddrukpatiënten herkennen, is dat hun bloeddruk te ver daalt en laag blijft na het opstaan vanuit een zit- of lighouding. De voornaamste oorzaak hiervan is bloeddrukverlagende medicatie.

in eerste instantie klinkt het misschien positief dat je medicijn een bloeddrukdaling afdwingt. Maar dit forceren kan ook voor problemen zorgen.

Er zijn namelijk momenten waarop de bloeddruk (tijdelijk) verhoogd moet worden; zoals wanneer je opstaat. Als je lichaam vervolgens belemmerd wordt door medicatie, blijft je bloeddruk (te) laag. En dat kan dus voor die vervelende en soms gevaarlijke klachten zorgen.

#9 Allergische huidreacties 

Jeuk, roodheid en uitslag zijn nog relatief milde huidklachten die je als bijwerking kunt ervaren bij spironolacton. Maar het kan ook ernstiger worden.

In zeldzame gevallen kan er een heftige allergische huidreactie optreden. Het lichaam ziet de spironolacton dan als een indringer die met man en macht bestreden moet worden.

Er wordt dan excessief histamine en andere anti-stoffen aangemaakt. Deze allergische reactie kan bij mensen leiden tot diverse complicaties, zoals:

  • Zwellingen
  • Eczeem
  • Pijnprikkels en tintelingen

Trek op tijd aan de bel!

Met name de zwellingen kunnen voor verontrustende situaties zorgen, aangezien deze vaak optreden in het gezicht, hals en mond. Als je dit opmerkt is het belangrijk om direct medische hulp in te schakelen.

In ernstige gevallen kunnen zwellingen in je keel namelijk de ademhaling blokkeren. Ik hoef je niet te vertellen wat de gevolgen zijn als hier niet tijdig op geanticipeerd wordt.



#10 Leverfalen is één van de meest gevaarlijke bijwerkingen van spironolacton

Leverbeschadiging door spironolacton is zeldzaam, en het is ook nog niet helemaal duidelijk waarom dit bij sommige mensen (terwijl bij de meesten niet) als bijwerking optreedt.

spironolacton leverfalen en levertoxiciteit

Wat het lastig maakt is dat er niet echt een touw aan vast te knopen is.

Levertoxiciteit door spironolacton treedt bijvoorbeeld niet op vanaf een bepaalde dosis of bij typische,  onderliggende aandoeningen.

Dat maakt het venijnig en onvoorspelbaar. Maar zoals gezegd komt het gelukkig niet veel voor.

Mocht je echter tot de kleine groep mensen behoren die hier vatbaar voor is, dan gaat het snel flink mis. Maar hoe zit dit precies?

Onze lever is grotendeels verantwoordelijk voor het metaboliseren en dus afbreken van spironolacton. Normaliter levert dat geen problemen op. In sommige gevallen ontstaan er echter tijdens dit proces toxische tussenproducten in de lever. Die komen vervolgens in je bloed terecht.

  • Wanneer die giftige stofjes zich ophopen of binden aan levereiwitten, kan er een soort immuunreactie opgewekt worden. 
  • Aangezien deze stofjes van de lever afkomstig zijn, wordt het orgaan door je lichaam als kwaadaardig gezien. 
  • Er kan dan een aanval worden geopend op de levercellen, waardoor de lever blijvend beschadigd raakt.

#11 Hartfalen 

Ja, je leest het goed. 

Hoewel spironolacton vaak wordt voorgeschreven tegen een hoge bloeddruk (en dus de kans op hartfalen zou moeten verminderen) kan er ook een tegenovergesteld effect ontstaan.

Dat klinkt vreemd en tegenstrijdig, maar hartfalen is sowieso een maar al te bekende bijwerking van vrijwel alle medicijnen tegen een hoge bloeddruk. 

Hoe kan spironolacton hartfalen veroorzaken?

Zoals je inmiddels weet zorgt het medicijn ervoor dat je meer kalium vasthoudt, terwijl je meer zout en vocht uitplast dan normaal.


Deze werking verlaagt je bloeddruk, maar zorgt tegelijkertijd voor disbalansen in het lichaam, met als mogelijk gevolg een falend hart:

  • Zo kan de eerder besproken spironolacton bijwerking hyperkaliëmie je hartfunctie behoorlijk ontregelen. Indien het lichaam niet in staat is dit tijdig te corrigeren (zoals bij een verminderde nierfunctie), kun je te maken krijgen met hartritmestoornissen of een te trage hartslag. In het ergste geval kan er zelfs een hartstilstand optreden.
  • Door het overtollige verlies van zout en water kan je lichaam uitgedroogd raken. Aangezien bloed grotendeels uit water bestaat, droogt dit ook uit. Hierdoor wordt je bloed stroperig en moet je hart overuren draaien om het rond te pompen. Heb je al een verzwakt hart? Dan loop je een verhoogd risico op dat je hart deze "hoge werkdruk" niet aankan en daardoor gaat stagneren.

Nooit meer spironolacton bijwerkingen met het Bloeddruk Verlagen Geheim

Zoals je hebt gezien spreken we hier niet van een onschuldig aspirientje. En deze lijst met 11 spironolacton bijwerkingen is nog maar een beknopte weergave.

Het ergste van alles? Dit "geneesmiddel" geneest helemaal niets. Integendeel. Je raakt steeds verder van huis. Ben jij ook zo klaar met deze neerwaartse spiraal?

Recentelijk is ontdekt dat het mogelijk is om je hoge bloeddruk zonder medicijnen te verlagen. Alles wat je nodig hebt kan je vinden in de supermarkt.

Je keert het om met één krachtige methode. Het is wat ik 'Het Bloeddruk Verlagen Geheimnoem. Over dit geheim heb ik een aantal pagina's geschreven die je leven voorgoed zullen veranderen. Je zult daarin leren:

  • Waarom je een hoge bloeddruk hebt gekregen
  • Welk mechanisme je kan gebruiken om je bloeddruk te verlagen
  • De beste tips om binnen enkele weken je hoge bloeddruk te genezen

Vul hieronder je e-mailadres in en dan stuur ik je het E-book gratis op.

Groetjes,

Ben Kuiper

P.s: herken je deze bijwerkingen van spironolacton en ben je nog van plan om het te gebruiken? Laat hieronder een reactie achter

Dit artikel is als laatst bijgewerkt op: 26 mei 2025

About the Author

Ben Kuiper is een farmaceut, oprichter van Ziektevrijleven.nl (bekend van RTL 4, Nu.nl, HP de Tijd en meer), best-selling auteur, bedenker van de Diabetes Omkeren Methode cursus en een ervaringsdeskundige op het gebied van diabetes type 2.

>