Gaan zoetstoffen samen met diabetes type 2? Welke kunstmatige zoetstoffen zijn veilig om te consumeren en welke niet?
Wat is de ECHTE waarheid achter zoetmakers? Een greep uit de vele vragen die ik regelmatig van bezoekers krijg.
In dit artikel ga ik open kaart spelen over de 17 meest voorkomende zoetstoffen in onze voeding. En welke invloed een zoetstof heeft op diabetes type 2 patiënten.
More...
Klik op de bovenstaande video voor meer informatie
1.0 Zijn zoetstoffen veilig bij diabetes type 2?
Waarschijnlijk hoef ik je niet te vertellen dat er over zoetstoffen veel tegenstrijdigheden bestaan. Vooral aspartaam is erg berucht.
Sommige organisaties en instituten publiceren horrorverhalen over zoetstoffen. Je zou er allerlei rare en nare ziektes, afwijkingen en klachten door krijgen. En vervolgens zegt het Voedingscentrum dat het "bij normale hoeveelheden" totaal niet schadelijk is.
Wat moeten hier nog van geloven? Wat is de waarheid?
Doel van dit artikel
Dit artikel biedt een compleet overzicht over zoetstoffen. Je leest alle voors- en tegens en wat er werkelijk gebeurd in je lichaam na consumptie.
Ik beschrijf dit voor zoetstoffen in het algemeen en per zoetstof specifiek.
Ook ga ik in op de vele meningen die er in de loop der jaren gevormd zijn. Maar bovenal is het belangrijk om te kijken naar:
"Wat zegt de wetenschap?"
En met wetenschap bedoel ik geen twijfelachtige studies. Ik bedoel oprechte en representatieve studies waar je op mag vertrouwen.
1.1 Wat zijn zoetstoffen?
Je vindt ze tegenwoordig in steeds meer producten. Kunstmatige zoetstoffen.
Je ziet ze terug in suikervrije frisdrank, zuivelproducten, limonade, ijs, zoetjes voor in de koffie, soep, augurken, kruidenzakjes, en de lijst gaat nog wel even door.
Over het algemeen staan zoetstoffen bekend als caloriearme ingrediënten met een (zeer) zoete smaak.
Je krijgt dus wel de lekkere smaak, zonder de calorieën.
Daarnaast hebben zoetstoffen een veel minder grote impact op je bloedsuiker dan andere zoete ingrediënten.
Zoals suiker en alle verkapte versies daarvan (glucose, dextrose, fructosestroop etc.).
Laat ik eerst ingaan op waar het allemaal mee begon...
1.2 Suiker
Er bestaan tal van suikersoorten. De meest bekende soort is 'sacharose'. Dit is geraffineerde suiker gewonnen uit suikerpalm, suikerbiet of suikerriet.
De 5 meestvoorkomende suikers:
De zoetkracht per suikersoort loopt nogal uiteen. Maar één ding is altijd hetzelfde: het aantal calorieën. Met één gram suiker krijg je namelijk 4 kcal binnen.
Aanvullende informatie
Eén gram suiker bevat dus 4 kcal. Dit geldt ook voor koolhydraten en eiwitten. Eén gram daarvan levert 4 kcal.
Maar wist je dat één gram alcohol maar liefst 7 kcal levert? En één gram vet zelfs 9 kcal?
Aangezien vet de meeste calorieën bevat, wordt vaak gedacht dat je hiervan dik wordt. Vandaar dat vet voor lange tijd de boeman was als het gaat om overgewicht bij mensen.
De werkelijkheid is wat genuanceerder. Alleen dat is niet voor dit artikel, maar komt verder aan bod in onze cursus. Laat ik nu verder gaan met suiker.
1.3 De Glycemische Index
De ene soort suiker is de ander niet. En toch leveren ze allemaal dezelfde hoeveelheid calorieën. Het is vooral interessant om te kijken naar de Glycemische Index (GI) van een product.
Hoe hoger de GI, hoe sneller je bloedsuiker omhoog schiet.
En bij vrijwel alle soorten suiker is de GI hoger dan 60, wat indiceert dat je bloedsuiker zeer snel piekt.
En daar komen kunstmatige zoetstoffen om de hoek kijken. Want ook al leveren ze wél de zoete smaak, je krijgt niet de hoeveelheid calorieën binnen.
En al helemaal niet de invloed op je bloedsuikerspiegel.
Dit gebrek aan calorieën en impact op de bloedsuiker zou een kunstmatige zoetstof veiliger maken voor diabetici om te consumeren. Maar is dat wel zo?
Voordat ik antwoord geef op die vraag is het belangrijk om te weten dat er een onderscheid wordt gemaakt tussen de zogenaamd 'laagcalorische zoetstoffen' en de 'polyolen'.
1.4 Polyolen
Deze zoetstoffen zijn de minst intensieve. Doorgaans zijn ze 0,4 tot maximaal 1 keer zoeter dan suiker. Oftewel, ze zijn minder zoet dan tafelsuiker.
Daar suiker van zichzelf 4 kcal per gram levert (of het nu kristal-, melk-, of fruitsuiker is), leveren de meeste polyolen zo'n 2,4 kcal per gram. Erythritol is een bijzondere polyol. Deze levert namelijk 0 kcal per gram.
Het gunstige van polyolen voor diabetici is dat ze nauwelijks tot geen invloed hebben op de bloedsuikerspiegel. Echter kunnen bepaalde polyolen bij grotere hoeveelheden (al vanaf 20 gram) zorgen voor darmklachten zoals darmpijn en winderigheid.
1.5 Laagcalorische zoetstoffen
Er zit een aantal opvallende verschillen tussen polyolen en de meer intensieve, 'laagcalorische' zoetstoffen. Die laatste zijn namelijke enerzijds véél zoeter dan suiker (gemiddeld wel 200x), terwijl ze nagenoeg geen calorieën bevatten.
Deze zoetstoffen zie je vaak terug in light/zero frisdrank, suikervrije toetjes en snoepjes. Of je kunt ze als 'zoetjes' kopen voor in de koffie.
Verschillende laagcalorische zoetstoffen worden niet door het lichaam verwerkt of opgenomen. Ze verlaten dus in oorspronkelijke staat het lichaam. Deze leveren dan ook letterlijk 0 calorieën.
1.5.1 Meerdere zoetstoffen in één product
Zelden zie je dat er in een met zoetstoffen-gezoet product gebruik wordt gemaakt van slechts één zoetstof. Vaak worden er meerdere zoete krachten ingezet om de ideale smaak te krijgen.
Daarnaast kunnen bepaalde zoetstoffen elkaar versterken, zodat er minder van een ieder nodig is. Of worden zoetmakers gecombineerd om andermans minder lekkere bijsmaak te maskeren.
Sucralose, acesulfaam-K en de beruchte aspartaam zijn goede voorbeelden van laagcalorische zoetstoffen die vaak worden gecombineerd.
1.6 Dit gebeurt er in je lichaam na consumptie
Per zoetstof verschilt het behoorlijk hoe je lichaam ermee omgaat en erop reageert. Doorgaans wordt een zoetstof niet of slechts gedeeltelijk opgenomen door het lichaam.
Oftewel, je eet of drinkt het, geniet van de lekkere smaak en vervolgens verlaat de zoetstof "onaangetast" je lichaam op het toilet.
Genieten zonder problemen?
Dit klinkt misschien te mooi om waar te zijn. "Dus ik kan nu alsnog genieten van deze zoetstoffen, zonder problemen te ondervinden?"
Het is de waarheid. Veel zoetstoffen worden niet opgenomen door het lichaam waardoor het dus ook geen calorieën levert of (noemenswaardige) invloed heeft op de bloedsuikerspiegel.
Hierdoor kunnen mensen toch blijven genieten van kunstmatige zoetmakers, zonder hier lichamelijke problemen van te ondervinden.
Maar dit is doorgaans enkel bij matig gebruik. Wanneer je boven een bepaalde grens aan bepaalde zoetstoffen nuttigt, kun je wel degelijk lichamelijke effecten ondervinden.
Per zoetstof zal ik dan ook beschrijven waar de grens ligt en wat kan gebeuren zodra je die grens passeert.
In de eindconclusie van dit artikel beschrijf ik de 2 beste zoetstoffen die je kunt consumeren. Deze hebben geen negatieve invloed op de bloedsuikerspiegel (zelfs bij hoge doseringen niet) en je ondervindt er ook geen andere klachten van.
1.7 Je hersenen bij zoete producten
In het artikel over welke frisdrank je mag drinken bij diabetes type 2 heb ik het al gehad over wat suiker en andere zoetigheid met je hersenen doen.
Hieruit kun je concluderen dat zoetstoffen eigenlijk not-done zijn.
Je blijft namelijk nog altijd verslaafd aan zoetigheid zolang je zoete producten blijft eten.
Hoe meer je ervan eet of drinkt, hoe meer je hersenen er naar verlangen.
Dit is onveranderd. Als je echt wilt 'afkicken' en 'normaliseren' van al die zoetigheid, dan dien je het 6 weken volledig te laten staan.
Wel is het zo dat we allemaal wel eens van een een lekker toetje of andere zoetigheid houden. Vandaar: geniet, maar doe het met mate.
Op die manier kun je blijven genieten van zoetigheid zonder dat je lichaam er hinder van ondervindt en blijft het leuk. Laat ik nu aftrappen met de meest beruchte en tevens één van de meest voorkomende zoetstoffen.
2.0 De waarheid over zoetstoffen
Om onderstaande informatie samen te stellen heb ik gebruik gemaakt van deze drie bronnen:
2.1 Aspartaam
Aangeduid als E951.
Dit is één van de meest gebruikte (en beruchte) zoetstoffen ter vervanging van suiker. Je vindt het terug in ontzettend veel producten zoals suikervrije frisdrank, zoete zuivelproducten, snoep, kauwgom en zelfs supplementen.
2.1.1 Veiligheid van aspartaam
Op het internet zijn vele tegenstrijdige berichten te lezen over de (on)veiligheid van aspartaam.
Zo blijkt uit het ene artikel dat aspartaam niet schadelijk is bij dagelijks gebruik (voorbeeld).
Een andere publicatie geeft als conclusie 'er is onvoldoende bewijs om een definitieve conclusie te bieden' (voorbeeld).
En weer een ander artikel zegt weer dat je het koste wat kost moet vermijden, vanwege de vele gevaren (voorbeeld).
Er zijn tientallen, zo niet honderden publicaties te vinden die vaker dan niet lijnrecht tegenover elkaar staan. Wat moeten we hier nog van geloven?
2.12 Horrorverhalen
Je kent ze ongetwijfeld. De vele horrorverhalen die rond gaan bij het (veelvuldige) gebruik van aspartaam.
Of mensen echt allerlei nare ziektes en klachten door aspartaam ervaren, is iets waar ik geen oordeel over kan geven. Ik ben er niet bij geweest en ik weet niet of deze mensen hier écht last van hebben.
Vooralsnog lijkt het er in ieder geval op dat het overgrote deel van de aspartaam-horror verzonnen is.
De uiteindelijke conclusie na uitvoerig onderzoek is namelijk (ondanks alle andere publicaties die iets anders beweren):
Bereken zelf hoeveel je mag consumeren
In één blikje cola van 330 ml ligt zit ongeveer 80 mg Aspartaam. Zo kun je voor jezelf bepalen hoeveel je ongeveer op een dag mag drinken.
Dat het veilig is geldt daarmee ook voor diabetici! Aspartaam is namelijk een eiwit, geen koolhydraat.
Het heeft in matige-normale hoeveelheden GEEN invloed op de bloedsuiker. Het veroorzaakt ook geen insulinerespons.
Daarbij is gebleken dat het juist kan helpen om de calorie- en suikerinname te beperken. Omdat je tóch iets zoets kan eten/drinken zonder dat je de suikers of calorieën daarvan binnenkrijgt.
2.1.3 Een kanttekening
Toch wil ik hier een kanttekening bij vermelden. Want ondanks al deze lovende woorden, is het verstandig om nu niet helemaal los te gaan in de met-aspartaam-gezoete-producten.
Er is namelijk nog steeds veel onderzoek gaande naar de exacte effecten van aspartaam op het lichaam en gezondheid.
Zo zijn er berichten die uitwijzen dat deze zoetstof een negatief effect kan hebben op de darmflora. Daarnaast mogen mensen met de erfelijke aandoening fenylketonurie (PKU) GEEN aspartaam binnenkrijgen.
Tip!
Luister goed naar je lichaam. Zelf heb ik nog nooit problemen ervaren bij het nuttigen van aspartaam. Van sommige mensen hoor je dat ze er migraine of andere kwaaltjes door krijgen. Kijk voor jezelf hoe jouw lichaam erop reageert. Merk je dat jouw lijf de zoetstof niet goed verdragen kan, stop er dan per direct mee.
2.2 Acesulfaam-K
Ook wel E950 genoemd.
Deze zoetstof zie je vaak terug in suikervrije -en toch zoete- producten zoals frisdrank en suikervrije koekjes.
2.2.1 Veiligheid van acesulfaam-k
Tot 200°C is acesulfaam-k hittebestendig. Vandaar dat de zoetstof vaak wordt ingezet bij warmere producten. Het is wel zo dat het wat zoetkracht verliest bij toediening in zure producten.
Wanneer het je lichaam binnentreedt, zal het in ieder geval onveranderd je lichaam weer verlaten. Het heeft daarmee dus geen invloed op je bloedsuikerspiegel of hormoonhuishouding.
2.3 Sucralose
De volledige benaming van E955.
Dit is de typische zoetstof van Optimel producten. Sucralose smaakt als enige zoetstof écht naar suiker. Alleen dan zonder de invloed op de bloedsuiker of insulinehuishouding.
2.3.1 Veiligheid van Sucralose
Ook sucralose wordt vaak gecombineerd met andere zoetstoffen om de intensiteit te versterken.
Aangezien het letterlijk geen invloed heeft op de bloedsuikerspiegel of productie van insuline en andere hormonen, is het veilig voor diabetici.
Na consumptie verlaat het onveranderd je lichaam.
2.4 Sacharine
Herkenbaar als E954 op verpakkingen.
Sacharine wordt al meer dan een eeuw gebruikt als zoetstof. Je ziet het vaak terug in tandpasta's om de smaak te verbeteren.
2.4.1 Veiligheid van Sacharine
Voor lange tijd werd Sacharine veilg bevonden. Er is echter in de jaren '70 een onderzoek geweest waaruit bleek dat de zoetstof blaaskanker kan veroorzaken bij mannelijke ratten.
Bij het langdurig nuttigen van zeer grote hoeveelheden in ieder geval.
Dit onderzoek zorgde voor veel ophef, waarna de veiligheid van Sacharine sterk in twijfel werd getrokken. Later bleek dat dit gevolg en de werking ALLEEN in ratten kan plaatsvinden. Voor mensen vormt het geen risico.
Zo zie je maar dat -ook al lijken ratten qua fysiologie veel op mensen- conclusies op basis van proeven met ratten niet altijd iets hoeven te zeggen over de werking en effecten op mensen.
2.5 Stevia (of Steviolglycosiden)
Stevia zie je terug op verpakkingen als E960 of steviolglucosiden. Al vaker heb ik het gehad over de zoetstof stevia en waarom ik hier zo blij mee ben.
Van origine is het een kruid waar ofwel het blad, ofwel de geïsoleerde steviolglycosiden als zoetmaker worden ingezet.
Stevia heeft van zichzelf een wat bittere nasmaak. Om dit te voorkomen wordt het vaak gecombineerd met andere zoetstoffen zoals erythritol.
Interessant om te zien is dat stevia uniek is qua werking op het lichaam.
Daar intensieve zoetstoffen zoals Acefulsaam-K of Sucralose letterlijk geen effect hebben op het lichaam, gebeurt er bij de inname van stevia iets interessants.
2.5.1 Invloed van stevia op het lichaam
Stevia zelf wordt niet opgenomen in het lichaam. Wel is het zo dat de steviolglycosiden in onze darmen worden omgezet naar steviol. Die wordt vervolgens deels opgenomen door ons lichaam.
Het blijkt dat de steviol uit stevia een bloeddruk verlagend effect heeft bij mensen met een hoge bloeddruk.
Daarbij zijn er een aantal studies waaruit blijkt dat stevia een zeer lichte verlaging op de bloedsuikerspiegel teweeg kan brengen.
Dit zijn beide gunstige conclusies voor mensen met diabetes type 2.
Deze onderzoeken staan nog wel in de kinderschoenen. Er moet nog meer onderzoek volgen om een definitieve conclusie te kunnen trekken. Maar tot zover ziet het er in ieder geval lovend uit.
2.5.2 Veiligheid van stevia
Stevia is veilig voor gebruik. Diverse instanties hebben dit in de jaren rond 2010 aangetoond en beoordeeld.
Het is daarbij ook goed om te weten dat stevia en steviolglycosiden géén invloed hebben op de bloedsuikerspiegel of de aanmaak van insuline.
Vind je dit artikel leerzaam? Klik op één van de onderstaande knoppen om hem te delen!
- Twitter10
- Pinterest22
- Email88
- Facebook Messenger
- 120keer gedeeld
2.6 Advantaam
Deze zoetstof wordt ook wel aangeduid met E969.
Advantaam is een wat bijzondere zoetstof. Niet alleen omdat je het weinig terugziet in producten, maar vooral omdat het een zoetstof is gemaakt van een zoetstof.
Advantaam wordt namelijk gewonnen uit aspartaam en vanille. Het wonderlijke is dat het 100 keer zoeter is dan aspartaam.
2.6.1 Veiligheid van advantaam
Gebleken is dat advantaam veilig is voor menselijke consumptie. Het is echter wel zo dat mensen met PKU beter producten met advantaam niet kunnen nuttigen.
Dit heeft te maken met de aspartaam die in advantaam zit, wat voor problemen kan zorgen bij deze aandoening.
Aspartaam bevat namelijk fenylalanine en mensen met PKU kunnen dit aminozuur niet goed verwerken.
Wanneer fenylalanine zich dan ophoopt in het lichaam, kan dit voor hersenproblemen zorgen.
Geen aspartaam of advantaam nemen dus als je die aandoening hebt.
2.7 Thaumatine
Deze zoetstof zie je terug op producten als E957.
Het wordt vaak gebruikt in toetjes en kauwgom. Aangezien het een hele andere smaak heeft dan suiker, wordt het echter vaker ingezet als smaakversterker.
2.7.1 Veiligheid van thaumatine
Tenzij je niet tegen eiwitten kunt, is thaumatine veilig in gebruik. Het wordt net zo verwerkt als andere eiwitten. Vandaar dat je deze zoetstof met een gerust hart kunt nuttigen.
Dit betekent dat er ook geen maximale hoeveelheid per dag is vastgesteld.
2.8 Cyclamaat
Aangeduid met E952. Cyclamaat is een zoetstof die je niet veel tegenkomt in producten. Je herkent het als zijnde 'natriumcyclamaat' of 'calciumcyclamaat'.
Het wordt zo nu en dan gebruikt in zoete drankjes, zoet broodbeleg, toetjes en deegproducten.
2.8.1 Veiligheid van cyclamaat
Het overgrote deel van cyclamaat wordt na inname weer uitgescheiden door het lichaam. Toch wordt een klein deel wél opgenomen, ondanks dat het geen calorieën levert.
Het is qua veiligheid van cyclamaat niet zozeer de zoetstof zelf waar je voor op moet passen. Deze zoetstof heeft namelijk letterlijk 0 invloed op je bloedsuiker- of insulinespiegel.
CYCLOHEXYLAMINE
Wel wordt cyclamaat in de darmen bij ongeveer 10% van de mensen deels omgezet naar cyclohexylamine. Dit is een chemische stof die sterke (interne) irritatie en andere klachten kan veroorzaken.
Deze maximale hoeveelheid is niet vanwege de cyclamaat zelf, maar met het oog op de omzetting naar cyclohexylamine.
De maximale toegestane hoeveelheid geldt dus in feite enkel voor de kleine groep mensen bij wie de omzetting naar de chemische stof plaatsvindt.
Aangezien dit moeilijk te onderzoeken valt bij ieder individu, is er een algehele maximale toegestane hoeveelheid vastgesteld. Die is voor iedereen veilig.
2.9 Neohesperidine DC
Het e-nummer van neohesperidine DC is E959 en de volledige naam is neohesperidine dihydrochalcon.
Interessant om te zien is dat deze intensieve zoetstof wel degelijk calorieën bevat (zo'n 2 kcal per gram zoetstof), maar aangezien er zo weinig van nodig is om een product zoet te maken valt de geleverde energie te verwaarlozen.
Deze zoetstof wordt niet heel veel toegepast in reguliere producten, aangezien het een typisch frisse drop-/muntachtige smaak heeft.
2.9.1 Veiligheid van neohesperidine dihydrochalcon
Neohesperidine dihydrochalcon wordt slechts voor een klein deel in het lichaam opgenomen. Het deel dat wordt opgenomen verlaat via de normale weg het lichaam.
De afbraakstofjes die hieruit ontstaan zie je ook terug bij de verwerking van 'normale' voeding.
Verder is gebleken dat neohesperidine DC geen invloed heeft op onze bloedsuikerspiegel of insulinehuishouding. Veilig voor diabetes type 2 patiënten dus.
2.10 Tagatose
Het e-nummer van Tagatose is E963. Deze zoetstof valt een beetje tussen de intensieve en extensieve zoetstoffen in.
Het is geen polyol, maar ook geen intensieve zoetstof.
2.10.1 Veiligheid van tagatose
Voor mensen met diabetes type 2 is tagatose veilig voor gebruik, gezien het ontbreken van een insuline- of bloedsuikerrespons.
Tegenwoordig wordt deze zoetstof zelfs als voedingssupplement verkocht aangezien tagatose een gunstig effect op de darmflora heeft bij matig gebruik.
Pas op
Tagatose wordt geproduceerd uit melksuiker (lactose).
In principe wordt de lactose bij deze zoetstofproductie volledig afgebroken. Dat zou betekenen dat het veilig in gebruik is voor mensen met een lactose-intolerantie.
Alleen kan het altijd zo zijn dat er wat restjes lactose achterblijven die in het gezoete product terecht komen. Hierdoor kun je dus bij een lactose-intolerantie wel degelijk klachten ervaren.
Er is tot dusver geen waarde vastgesteld dat je op een dag maximaal mag binnenkrijgen van tagatose.
2.11 Xylitol
Op de verpakkingen zie je Xylitol ook wel als E967 staan.
Dit is de eerste polyol die ik bespreek. Je vindt het vooral terug in kauwgom, maar tegenwoordig ook in diverse deegwaren.
2.11.1 Veiligheid van xylitol
Dat het eten van suikervrije kauwgom meerdere voordelen kent, weten de meeste mensen wel.
Zodra je na het eten op kauwgom kauwt, wordt de speekselaanmaak gestimuleerd, waarna schadelijke stofjes in de mond beter worden geëlimineerd.
Xylitol doet hier nog een schepje bij bovenop.
Het voorkomt namelijk specifieke bacteriën die schadelijke zuurproducten aanmaken in de mond.
Wel is het zo dat xylitol een lichte invloed op de bloedsuikerspiegel heeft. Met licht bedoel ik dan ook echt licht. Aangezien er in de met xylitol gezoete producten dermate weinig van het stofje aanwezig is, is de impact te verwaarlozen.
Deze zoetstof is daarmee veilig voor diabetici, mits matig gebruik.
Er is geen waarde vastgesteld van wat je per dag maximaal mag binnenkrijgen aan xylitol.
2.12 Maltitol
Dit is één van de meestgebruikte zoetstoffen in suikervrije drop, chocolade en snoepjes. Je vindt het ook wel terug op de verpakking als E965.
Een algeheel bekend probleem bij consumptie van maltitol is dat je last van de darmen kunt krijgen. Winderigheid en diarree zijn geen uitzondering.
2.12.1 Veiligheid van maltitol
Maltitol is niet de meest ideale zoetstof voor mensen met diabetes type 2. Het heeft namelijk wel degelijk invloed op de bloedsuikerspiegel.
Ook al is het een heel stuk minder dan standaard suiker, het triggert je insulinerespons. Het beste is daarom om als diabeet helemaal geen maltitol binnen te krijgen.
Ook voor maltitol geldt dat er geen maximale waarde is vastgesteld wat je per dag binnen zou mogen krijgen. Wel wordt veelvuldig gebruik van deze zoetstof afgeraden, aangezien het een laxerend effect kan hebben. De ene persoon is daar gevoeliger voor dan de ander.
2.13 Mannitol
Deze zoetstof is voornamelijk terug te vinden in suikervrije producten voor baby's en kinderen. Je herkent het aan het woordje mannitol of E421.
2.13.1 Veiligheid van mannitol
Ook al lijkt mannitol op maltitol, het heeft een totaal andere werking op het lichaam. Daar maltitol wel degelijk invloed heeft op de bloedsuikerspiegel heeft mannitol dat niet.
Je kunt als diabeet dus prima producten consumeren met mannitol als zoetstof. Het heeft geen invloed op de bloedsuikerspiegel en wekt geen insulinerespons op.
Wel kan overmatig gebruik zorgen voor maag- en/of darmklachten. Dit geldt overigens voor vrijwel alle polyolen.
2.14 Sorbitol
Deze zoetstof is nog wat minder intensief dan de vorige. Je ziet het terug als E420 en kent zijn origine uit fruit.
2.14.1 Veiligheid van sorbitol
Eerder in dit artikel kaartte ik de Glycemische Index al aan. Deze schaal geeft weer hoeveel impact een stofje heeft op de bloedsuikerspiegel.
De Glycemische Index (GI) is een schaal van 0 tot 100.
Hierbij betekent dat 0 letterlijk géén impact op de bloedsuikerspiegel (zoals olijfolie).
Een product of ingrediënt met een GI van 100 heeft de grootste impact.
Glucose heeft een GI van 100. Tafelsuiker zit op een GI van 65.
Inmiddels weet je dat maltitol een bloedsuikerverhoging veroorzaakt. Maltitol heeft namelijk een GI van 36. Dat is iets meer dan de helft van pure suiker (GI van 65).
Xylitol heeft een zeer lichte invloed. Een derde van maltitol met een GI van 12. Dat ziet er al een stuk beter uit. Helemaal wanneer je weet dat er maar zeer weinig in een kauwgompje zit.
Wanneer je dan ook kauwgom kauwt met enkel zoetstoffen, hoef je je geen zorgen te maken over een bloedsuikerstijging. Die is er namelijk niet.
Sorbitol heeft nóg minder impact met een GI van 9. Idealiter neem je als diabeet producten met een GI van 0 of 1. Maar matig snoepjes eten of een kauwpompje kauwen waar zoetstoffen inzitten met een GI van 15 of lager kan ook nog wel door de beugel.
Vandaar dat sorbitol relatief veilig is voor diabeten. Er is geen maximale hoeveelheid vastgesteld. Maar ook bij deze polyol geldt dat overmatig gebruik kan zorgen voor darm- of maagklachten.
2.15 Erythritol
E968 of erythritol is een interessante en vrij unieke zoetstof.
Want deze polyol heeft als enige GEEN calorieën en daarmee ook geen invloed op de bloedsuikerspiegel.
De Gi van erythritol is dan ook 0.
2.15.1 Erythritol is veilig voor consumptie
Ook op deze zoetstof zit geen vastgesteld maximum dat je per dag wel of niet zou mogen binnenkrijgen. Het is compleet veilig voor gebruik. En het mooie is dat je van erythritol niet die vervelende maag-/darmklachten krijgt.
Dit betekent dus dat erythritol tot nu toe één van de beste zoetstoffen is die je maar kunt toepassen in je zoete gerechten.
De voordelen nog even op een rijtje; erythritol:
2.16 Lactitol
Het woordje 'lact' uit lactitol (E966) is afkomstig van zijn oorspronkelijke bron: lactose. Deze zoetstof kun je, net zoals Tagatose, waarschijnlijk beter vermijden wanneer je een lactose-intolerantie hebt.
De kans is klein dat je een overgevoeligheidsreactie ontstaat en dat je klachten krijgt, maar de kans blijft aanwezig.
2.16.1 Veiligheid van lactitol
Voor diabeten is lactitol één van de meest veilige extensieve zoetstoffen. Het heeft namelijk een GI van <5. Je kunt hier dus prima gebruik van maken.
2.17 Isomalt
We zijn aangekomen bij de laatste zoetstof. Isomalt. Ook wel aangeduid met E953.
2.17.1 Veiligheid van isomalt
Isomalt komt voor in diverse producten zoals deegwaren en snoepgoed. Maar ook wordt het als zoetstof gebruikt om vitamine-zuigtabletten te zoeten.
Gezien de extreem lage Gi van isomalt (slechts 9) is het relatief veilig voor diabetici om te consumeren. De invloed op de bloedsuikerspiegel is te verwaarlozen.
Maar gezien het wel een kleine invloed heeft en ook bij hoge concentraties een negatieve invloed heeft op het maag-darmstelsel, wil je de consumptie beperken.
3.0 Conclusie: de beste zoetstoffen die je kunt consumeren
Zoals je hebt gelezen is de ene zoetstof de andere niet. Onze conclusie (en die van de wetenschap) is dat je als diabeet beter een met zoetstoffen gezoet product kunt nuttigen dan een met suiker gezoet product.
In mijn ogen zijn de meest veilige en gezonde zoetstoffen om te nemen:
Daarnaast ben ik een voorstander van suikervrije kauwgom kauwen met het gezonde stofje xylitol. Zoals Xylifresh.
Ook al heeft xylitol een GI van meer dan 0, de hoeveelheid die je binnenkrijgt met één kauwgompje is verwaarloosbaar. En heeft daarmee ook geen invloed op je bloedsuiker.
Ga je echter 4 pakjes per dag leeg eten, dan is het natuurlijk een ander verhaal.
Verder kun je prima op een suikervrij kauwgompje kauwen, het kent zelfs lichte voordelen voor je alertheid en (orale) gezondheid..
3.1 En hoe zit het met de andere zoetmakers?
Al wil het internet je vaak anders doen geloven, ook andere zoetstoffen zoals aspartaam, acesulfaam-K, sucralose en de meeste andere zoetstoffen zijn veilig voor matige consumptie.
Tenzij je er specifiek een overgevoeligheid voor hebt uiteraard.
Wanneer je merkt dat je na het nuttigen van een bepaald product hoofdpijn of darmklachten krijgt; dan is het verstandig om consumptie te stoppen.
Zelf heb ik dit bijvoorbeeld met bepaalde suikervrije chocolade met het de zoetstof maltitol.
Ik krijg buikkrampen vlak nadat ik het heb gegeten. Tegenwoordig laat ik dit dan ook aan mij voorbij gaan.
3.1.2 Veel broodje aap verhalen
De extreme verhalen over aspartaam (zoals dat je er lichamelijke afwijkingen en tumoren van krijgt) zijn nooit echt bewezen. Uit een onderzoek leek het stofje schadelijk te zijn voor ratten, maar dit onderzoek was niet koosjer.
De autoriteiten hebben aspartaam dan ook veilig verklaard. Ook voor diabetici. Alleen als je de aandoening fenylketonurie hebt, dan moet je deze zoetstof niet consumeren.
Daarnaast kennen de intensieve zoetstoffen bijna altijd een maximale aanvaardbare hoeveelheid. Houd je hier aan.
Met polyolen wil je ook niet overdrijven, aangezien de meeste mensen daar al gauw buikklachten van krijgen. Luister naar je lichaam. Wanneer je lijf zegt dat het iets niet goed verdraagt, stop dan met dat product.
3.2 Een diabetesvrij leven
De wereld van zoetstoffen is vrij ingewikkeld en bevat veel tegenstrijdigheden.
Hopelijk heb ik het in dit artikel een stuk toegankelijker en eenvoudiger voor je gemaakt, zodat je vanaf nu bewuster bent van wat je wel of niet kunt eten en drinken.
Wil jij de verdiepingsslag maken en je volgende stap zetten naar een leven ZONDER diabetes type 2? Die kans geef ik je nu gratis.
Recentelijk is namelijk ontdekt dat het mogelijk is om diabetes type 2 om te keren. Alles wat je nodig hebt kan je vinden in de supermarkt.
Je keert het om met één krachtige methode. Het is wat ik 'Het Diabetesvrij Geheim' noem. Over dit geheim heb ik een aantal pagina's geschreven dieje leven voorgoed zullen veranderen. Je zult daarin leren:
- Waarom je diabetes type 2 hebt gekregen
- Welk mechanisme je kan gebruiken om diabetes om te keren
- De beste tips om binnen enkele weken diabetesvrij te zijn
Vul hieronder je e-mailadres in en dan stuur ik je het E-book gratis op.
Groetjes,
Marloes Schuurman
P.s: Hoe kijk jij nu tegen zoetstoffen aan?. Laat hieronder een reactie achter
Blij met deze uitleg. Snap nu beter hoe ik met zoetstof om kan gaan, en dat het niet altijd slecht voor een diabetes is.
Fijn om te horen!
Geweldige informatie!!! Dankjewel!!!
Geen dank! Mochten er nog vragen zijn, dan horen we het graag 🙂
In het rijtje zoetstoffen wordt ook inuline vermeld. Ik gebruik inuline voor mijn stoelgang. Hoe schadelijk is inuline bij diabetes
Goede vraag. Inuline gaat prima samen met diabetes. Ik zou mij daar geen zorgen over maken.
ik dacht dat je sorbitol als zoetstof niet mocht gebruiken als diabeet
Waarom dacht je dit precies :)?
Wij gebruiken het merk GreenSweet Stevia Erytritol. Gemaakt uit maïs. Kennen jullie dit?
Ik ken het inderdaad. Mag je gewoon gebruiken (met mate natuurlijk).
Kan je aangeven in hoeverre het gebruik van zoetstoffen invloed heeft op de productie en afgifte van insuline, bijvoorbeeld als Pavlov-respons?
Daarnaast heb ik wel gehoord dat door het gebruik van zoetstoffen, het natuurlijke regel-mechanisme (gebaseerd op de ervaring van zoete smaak en toename van bloedsuiker) verstoord raakt.
Hierdoor zal het lichaam op termijn ook niet meer goed reageren op het eten van fruit etc
Mede daardoor ben ik zelf dus ook geen voorstander van het gebruik van zoetstoffen. En is het beter om gewoon de behoefte aan zoete producten zover mogelijk af te bouwen.
Onderzoek is hier niet eenduidig over. Er lijken inderdaad Pavlov-achtige reacties te zijn maar andere onderzoeken wijzen dit weer uit. Wat je zegt over ‘op termijn zal het lichaam niet goed reageren’ is niet waar gelukkig. Het is hooguit dat het lichaam voor de gek wordt gehouden door de zoete smaak (ook houd je daarmee de behoefte voor zoet in stand). Wij zijn ook geen ‘voorstanders’ van zoetstoffen. Idealiter gebruik je ze niet en bouw je de behoefte af. Maar niet iedereen staat er zo in en daarom willen we toch de mensen die zoetstoffen willen gebruiken ‘de beste’ opties geven.
Beste Marloes,
Voor het eerst heb ik zo een goede opsomming gelezen over zoetstoffen geweldig bedankt!
Geen dank!
Bedankt voor dit mooi en interessant overzicht, ik ga daar zeker rekening mee houden!
Top!
Goed stuk om te lezen ik wist er wel iets van .ik gebruik geen suiker ok geen zoetstof meer . Ik doe aan jullie cursus mee
Goed om te horen. Houden zo 🙂
Tjee .. ik ben geheel PERPLEX over deze “Suikervrij” Story !
HULDE !!!! en veel DANK ! Heb ’n huisarts in mijn familie , zal haar deze verhandeling laten lezen !! :Liefs van Margot.
Dankjewel :)!
Wat een geweldig overzicht. Duidelijkerkan het volgens mij al niet meer.
Dank u wel zeer leerzaam Beste wensen voor 2020 Lutgarde
Dank je wel voor deze mail. Ik heb met positieve resultaten aan jullie cursus deelgenomen. Mijn lange termijn suiker was in 3 maanden van 63 eenheden gezakt naar 53 eenheden. Nog even en ik zit op de goede waarde van onder 51 eenheden. Ik ben echter een zoetekauw en daarom heel blij met jullie uitleg over de zoetstoffen. Groetjes Wim
Goed bezig Wim. Echt heel netjes. Ga zo door 🙂
Het beste kun je ons even een mailtje sturen over deze situatie. Dit is niet de plek om je persoonlijk medisch advies te geven ben ik bang :).
Heel interessant om te lezen. Ik gebruikte voir ik met jullie in aanraking kwam heel beperkt suiker en zoetstoffen al helemaal niet. Na het afronden van jullie cursus gebruik ik helemaal geen suiker meer, al zegt ook mijn dochter, dat ik best wel eens iets mag. Ben alleen zo suikervrij tegenwoordig, dat ik eigenlijk alles herl snel te zoet vind en hierdoor niet lekker. Krijg er vaak een bittere smaak aan over en dat wil ik zo houden. Bedankt jullie. Tonny
Goed bezig. Houden zo!
Na m’n “open hart” operatie zo’n 2 jaar geleden kreeg ik naast 8 andere verschillende medicijnen ook 2x /dag Glucophage/Metformine 500mg voorgeschreven . Nooit geweten dat ik “suiker” had. Na enkele maanden erin geslaagd om zonder inname toch +/- rond de veilige 100 waarde te blijven echter : bij controle door cardioloog als wel neuroloog (?) toch aangeraden om de tabletten te blijven innemen met argument dat de Gluco/Metform de andere medicijnen tbv o.a. hartslag, bloedvaten verwijding en bloeddruk etc., beter doen werken ( althans zo heb ik het begrepen ) dus maar weer gestart .
Graag verneem ik uw mening / advies .
Bij voorbaat dank en nog de beste wensen voor 2020 .
Martin Bourgondiën
Heel leerzaam! Bedankt voor de uitleg.
Een nuttig nieuwjaarsgeschenk!!Groeten, Lea
Complimenten over het genuanceerde en evenwichtige artikel over kunstmatige zoetstoffen. Als deskundige op het gebied van de medicinale chemie begrijp ik volledig wat het artikel zegt.
Met beste groet, Alle.
Bedankt!
Hallo Marloes,
Heel duidelijk en ik hoor dingen die ik niet wist. Maar ik heb al nooit zoetstof gebruikt en ga het ook niet doen. Groetjes Ria
Zoetstoffen zijn ook zeker niet nodig. Als je zonder kunt, is dat alleen maar beter 🙂
Heb nooit meer zoetstoffen of iers dergelijks meer gebruikt en ben er aan gewend dus houd ik vol wat ik bij jullie heb geleerd! Ondanks de voor oordelen van mijn kinderen. Die zijn het er niet mee eens .
Gelukkig weet jij beter :)! Houden zo.